Domtoren Utrecht

domtoren Utrecht
Domtoren met Domker. Met 112 m de hoogste kerktoren van Nederland. Foto: Robert Oosterbroek
Droochsloot, Joost Cornelisz. Gezicht op de stad Utrecht 1650-1665
Domtoren in de steigers voor restauratie 2018-2024
De Domlampen bij enkele klanten

Domtoren Utrecht

PlaatsUtrecht
Bouwjaar1321-1382
EigenaarGemeente Utrecht
Restauratie2018-2024

De Domtoren is het symbool van Utrecht én de trots van de stad. Met zijn 112 meter en 32 centimeter is de Dom de hoogste kerktoren van Nederland!

Opbouw
De dom bestaat uit 3 delen.
Onderaan staat het eerste vierkant met de bekende grote doorgang. Dit gedeelte is 38,6 m hoog
Daarop staat het tweede vierkant met een hoogte van 29,5 m
Het derde deel, de achthoekige lantaarn, is 26 m hoog is.

De bouw
In 1320 is begonnen met de bouw van de toren. Dit volgens het plan van de eerste bouwmeester: Jan van Henegouwen
In drie periodes is vervolgens de toren afgebouwd.
In 1382 was de toren klaar. Door constructieve problemen werd besloten een lage houten spits bovenop de achthoekige, open lantaarn te zetten. Daarmee kreeg de Domtoren zijn huidige, zo kenmerkende uiterlijk.
Zonder de bouwpauzes meegerekend heeft de bouw ongeveer 35 jaar geduurd.

Domtoren, Domkerk en Domplein
Op 1 augustus 1674 raasde een zeer zware storm over grote delen van Noordwest-Europa. De storm kwam met zulke zware windstoten dat heel veel Utrechtse kerken en gebouwen zwaar beschadigd raakten. Ook het schip van de Domkerk stortte in. Opvallend genoeg had de Domtoren vrijwel geen schade.
Helaas was er geen geld om de Domkerk te herstellen. Het deel van de kerk dat nog overeind stond, is het dichtgemetseld. De kale ruïne die daarna overbleef werd pas in 1826 weggehaald. Toen pas ontstond het huidige Domplein. Sindsdien staan de kerk en toren los van elkaar.

Materiaal
Voor de bouw is veel baksteen gebruikt. Daarnaast zijn verschillende soorten natuursteen verwerkt.
De montanten waarvan de lampen zijn gemaakt, zijn van Franse kalksteen en afkomstig uit de lantaarn van de Domtoren.

Restauraties
De toren is verschillende malen gerestaureerd. De eerste keer van 1519 tot 1525 en vervolgens van 1836 tot 1841.
In 1901 startte weer een grote restauratie, die uiteindelijk tot 1931 zou duren.
In die tijd is ook een ontvangstgebouw aan de vroegere hoofdingang aan de zuidzijde gebouwd. Sinds dit ontvangstgebouw er staat, onderhoudt de gemeente de toren. In de jaren 70 van de vorige eeuw is de toren voor het laatst gerenoveerd.
De huidige restauratie is in 2018 begonnen en is in  2024 klaar!

Domlampen

Bij de restauratie zijn verschillende stenen (montanten) vrijgekomen die niet meer geschikt waren voor hergebruik.
Daarmee zijn de volgende lampen gerealiseerd (klik op de links voor meer info):

Meer informatie over deze restauratie en hergebruik van de vrijgekomen materialen is te lezen in dit artikel in het Rabobank magazine van dec. 2022

Share: